Żywienie szczeniąt

Maja · Wysłany: Sob 17:47, 03 Mar 2007 Temat postu: Żywienie szczeniąt

mleka w żołądku umożliwia większą skuteczność działania lipazy trzustkowej u osesków, ponieważ micelle tłuszczowe mleka są niedostępne dla tego enzymu (Iverson i wsp., 1991). Różnice pomiędzy mlekiem krowim i suki polegają również na odmiennym składzie aminokwasowym białka - mleko suki zawiera więcej leucyny i argininy, a mniej lizyny. Trudność w przygotowaniu wysokostrawnego substytutu mleka suki polega również na różnicach dotyczących frakcji białka i wielkości micelli kazeinowych. Ponadto mleko zwierząt zmienia swój skład w miarę upływu laktacji, co jest prawdopodobnie dostosowane do zmieniającego się zapotrzebowania osesków. Zawartość miedzi w mleku suki zwiększa się w okresie laktacji od 15,6 do 20,1 µmol/l, zawartość żelaza zwiększa się od 107,6 do 146,4 µmol/l, a pod koniec laktacji zmniejsza się do 77,7 µmol/1. Zawartość wapnia zwiększa się od 31,9 do 53,0 µmol/1, natomiast zawartość cynku pozostaje stała (Anderson i wsp., 1991).
Mleko suki ma również optymalną dla szczeniąt zawartość witamin. Szczególnie często popełnianym błędem podczas sztucznego karmienia osesków jest nadmierna suplementacja witaminy D3 Do objawów jej przedawkowania należą wolniejszy wzrost, mniejsze zdolności poruszania się, opóźnione pojawienie się pierwszych zębów, a także zmiany w nerkach (zwapnienie, stwardnienie, zwłóknienie kłębuszków nerkowych). Szczenięta w okresie 3. dzień - 5. tydzień życia powinny otrzymywać 200 000-250 000 IU witaminy D3 na kg masy ciała (Kamphues i wsp., 1990). Podając oseskom żywionym w sposób sztuczny witaminę D3 należy pamiętać że niektóre pokarmy (mleko, żółtko, mięso) ją zawierają. Zawartość witaminy D3 w mleku wynosi ok. 353 IU/kg. Chandler i wsp. (1993) prowadzili obserwacje nad porównaniem wybranych wskaźników w surowicy szczeniąt żywionych zamiennikiem mleka (mleko krowie, żółtko, olej, Ca, P) w porównaniu do osesków żywionych w sposób naturalny. U zwierząt żywionych substytutem mleka suki stwierdzono w surowicy krwi mniejszą zawartość azotu mocznikowego, albuminy i K, a większą za wartość P, globulin, Na, Cl i cholesterolu.

Szczenięta najlepiej stopniowo przyzwyczajać do zamiennika mleka, podając go przez pierwsze 24 godziny wraz z płynem nawadniająco-odżywczym (tabela III) w stosunku l:l, a następnie zwiększać ilość mleka, tak aby po 24 godzinach wycofać płyn nawadniający z mieszanki. Do podawania mleka należy zastosować odpowiednią, przeznaczoną dla szczeniąt butelkę ze smoczkiem. Pojenie strzykawką lub kroplomierzem może spowodować nadmierne pobranie pokarmu lub zachłyśnięcie. W zakupionym wraz z butelką smoczku należy zrobić odpowiedni otwór (lub kilka mniej szych obok siebie), tak aby po odwróceniu butelki dnem do góry krople wolno kapały ze smoczka (kilka na minutę). Szczeniętom, które nie wykazują odruchu ssania (a temperatura ciała nie jest mniejsza niż 35°C) należy podawać mleko sondą. Dla osesków ras miniaturowych stosować można strzykawkę 5 ml i kateter, natomiast dla większych szczeniąt strzykawkę 10 ml i sondę o odpowiedniej średnicy. Należy najpierw dokładnie odmierzyć długość sondy. W tym celu układa się ją wzdłuż ciała szczenięcia tak, aby jej koniec sięgał do 3/4 długości klatki piersiowej i zaznacza miejsce na wysokości jamy ustnej. Odcinek do miejsca zaznaczonego wprowadza się w bardzo delikatny sposób ponad językiem do przełyku oseska. Zwierzę powinno być utrzymywane w pozycji prawie pionowej (pod kątem około 60 stopni). Mleko powinno mieć temperaturę 36°C i podaje się je w ilościach i z częstotliwością zależną od wieku. Nowo narodzone szczenięta karmi się objętością ok. 5 ml co 2 godziny przez całą dobę. W miarę ich wzrostu stopniowo zmniejsza się liczbę posiłków (tabela II).

Przez około dwa tygodnie szczenięta nie mają odruchu oddawania kału i moczu, toteż po każdym posiłku oseski pozbawione matki należy poprzez masowanie okolic genitalnych sprowokować do tej czynności. Karmienie sztuczne może często być przyczyną zatwardzenia lub biegunki. Przy biegunce można podawać wywar z gotowanej marchwi (nie nawożonej i starej), a przy zaparciu wywar (śluz) z siemienia lnianego. Zdrowe i prawidłowo rozwinięte oseski same w znacznym stopniu regulują przerwy pomiędzy posiłkami, wydłuża się bowiem ich nocny sen.
W wieku 2 tygodni szczenięta powinny otrzymywać mleko 9 razy na dobę (tabela II). W trzecim tygodniu można już zastosować sześciogodzinną przerwę nocną i podawanie mleka 7 razy dziennie. W trzecim tygodniu można podawać skrobaną wołowinę a w czwartym - pokarm stały mięsno-nabiałowy. Pierwszym stałym pokarmem jest chude, doskonałej świeżości, mięso wołowe, cielęce lub jagnięce. Zeskrobaną nożem miazgę formuje się w kulkę i wkłada do pyszczka szczenięcia. Mięso zjadane jest przez oseski z dużym entuzjazmem. Dokarmianie mlekiem, a następnie stałymi pokarmami rozpoczyna się w wieku 3-4 tygodni w zależności od liczby szczeniąt w miocie i kondycji suki. Aktywność enzymów trawiących cukry jest u szczeniąt mniejsza w porównaniu do enzymów trawiących białko, co ogranicza podawanie oseskom pokarmów węglowodanowych. Szczenięta do 8 tygodni wykazują niewielką aktywność amylazy. Jej wydzielanie wzrasta od 8. do 12. tygodnia, kiedy osiąga wartość zwierząt dorosłych. Podawanie produktów zawierających skrobię stymuluje sekrecję amylazy. Aktywność sacharazy wzrasta wraz z zawartością sacharozy w diecie. Aktywność laktazy u szczeniąt jest wysoka (82 U/g białka) aż do wieku 16 tygodni, potem zmniejsza się do około 30 U/g białka (Kienzle, 1988). Pokarmy węglowodanowe są więc w porównaniu do pokarmów białkowych znacznie gorzej wykorzystywane.

Niektórzy autorzy uważają, że u psów podobnie jak u kotów węglowodany (z wyjątkiem laktozy u osesków) nie są niezbędnym elementem diety (Burger, 1990). Do ukończenia trzech tygodni szczeniętom podaje się mleko i skrobane mięso do pyszczka, natomiast w czwartym tygodniu zaczyna się bardzo stopniowo wprowadzać stałe pokarmy mięsno-nabiałowe, a w piątym tygodni mięsno-nabiałowo-węglowodanowe. Codziennie wprowadzać można jeden stały posiłek dziennie, a także jeden nowy komponent w diecie. Wszelkie zmiany diety powinny być wprowadzane stopniowo przez kolejne dni. Dotyczy to zwłaszcza wprowadzenia do żywienia pokarmów przemysłowych (przeznaczonych dla szczeniąt w danym wieku). Tak więc do diety wprowadzać możemy produkty w następującej kolejności: surowe, chude mięso przeżuwaczy (jagnięcina, baranina, wołowina, cielęcina), gotowane mięso drobiowe, żółtko, twarożek, gotowane białko, jaja, surowa wątróbka wołowa, surowe serce wołowe, masło, olej roślinny, gotowany kleik z mąki ryżowej, gotowany kleik z mąki pszennej, kasza manna, kasza kukurydziana, lane kluski, gotowane jarzyny, surowe jarzyny, kasza gryczana, drobna kasza jęczmienna, makaron, chuda konina, chuda ryba, zmielone, rozgotowane chrząstki, drożdże. Niektóre produkty zawierać mogą alergeny, np. mleko krowie, niektóre ryby morskie, białko jaja kurzego, pszenica, soja (Barej, 1996). Stosowanie tych pokarmów wymaga więc szczególnej obserwacji zwierząt. Szczenięta w zależności od rasy, a także kondycji suki i szczeniąt można odsądzić od matki w wieku od 7 do 12 tygodni. Najczęściej następuje to w wieku 8 tygodni.